อย่าปล่อยให้ห้องเรียนหลับไหล ถึงเวลาปฏิรูปสมองเด็กไทยด้วย “GPAS 5 Steps”

อย่าปล่อยให้ห้องเรียนไทยเงียบ ถึงเวลาปฏิรูปสมองเด็กไทยด้วย "GPAS 5 Steps" มุ่งพัฒนา "การคิดขั้นสูงเป็นระบบ” อัปเดตให้ทันโลก ลงมือจริง

วันที่ 31 ส.ค. 68 การปฏิรูปการศึกษาถูกพูดถึงซ้ำแล้วซ้ำเล่า แต่สิ่งที่มักเกิดขึ้นคือ ไฟติดแล้วก็ดับ หนังสือหรือหลักสูตรที่เคยประกาศอย่างยิ่งใหญ่ กลายเป็นโครงการชั่วคราวที่เงียบหายกับกาลเวลา เด็กไทยจึงไม่ควรถูกปล่อยให้รออนาคต

ที่สำคัญคือ ผลสอบ PISA ปี 2022 สะท้อนความเป็นจริงอันเจ็บปวดว่า เด็กไทยยังไม่ผ่านเกณฑ์มาตรฐานในโลกยุคใหม่ (Below OECD average) คะแนนเฉลี่ยด้านคณิตศาสตร์อยู่ที่ 394 คะแนน เทียบกับค่าเฉลี่ย OECD ที่ 472 คะแนน (ต่ำกว่าเฉลี่ยกว่า 78 คะแนนหรือเกือบ 2 ปีของการเรียนรู้) ด้านการอ่านอยู่ที่ 379 คะแนน เทียบกับค่าเฉลี่ย OECD ที่ 476 คะแนน ด้านวิทยาศาสตร์อยู่ที่ 409 คะแนน เทียบกับค่าเฉลี่ย OECD ที่ 485 คะแนน

การลดลงอย่างรวดเร็วระหว่างปี 2018 และ 2022 ชี้ให้เห็นว่า การเรียนรู้ถดถอยอย่างชัดเจน คณิตศาสตร์ลดลงเกือบ 15 คะแนน และอ่านลดลง 10 คะแนน ซึ่งเปรียบเทียบกับการเรียนรู้เฉลี่ยหนึ่งปีของเด็กอายุ 15 ปี หากไม่ตื่นตัว สมองเด็กไทยจะยังวนอยู่ในวงจรเดิม ที่ท่องจำมากกว่าคิดเป็น

ดร.ศักดิ์สิน โรจน์สราญรมย์ ผู้นำสถาบันพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) และผู้คิดค้น GPAS 5 Steps ให้ความสำคัญว่า Active Learning จะทรงพลังก็ต่อเมื่อครูและผู้เรียนเดินในกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ ไม่ใช่กิจกรรมสนุกที่ไร้แกนกลาง โมเดลนี้เน้นว่าเด็กไทยต้องคิดเป็นระบบ ผ่าน 5 ขั้นตอน ซึ่ง พว. ทุ่มเทผลักดันอย่างจริงจัง ผ่านคู่มือ หนังสือเรียน การอบรมครู และโครงการ Active Learning จริงในหลายพื้นที่

หลายโรงเรียนใช้ GPAS 5 Steps ในโหมดทดลอง ครูเริ่มเข้าใจและลงมือ แต่ระบบสนับสนุนยังไม่เอื้อให้เดินต่อ เด็กมีพลังแล้ว แต่ยังไม่ได้รับการต่อยอดจริงจัง ห้องเรียนไทยยังเงียบ ซึ่งสะท้อนในผลสอบ PISA ว่าเด็กไทยยังไม่หลุดพ้นจากระบบการสอนแบบเดิม และคะแนนเฉลี่ยยังต่ำกว่าค่าเฉลี่ยโลกอย่างมีนัยยะ

สำหรับ GPAS 5 Steps คือ ระบบพัฒนาสมองไทย ซึ่ง GPAS 5 Steps มุ่งพัฒนา “การคิดขั้นสูงเป็นระบบ” ให้ติดตัวเด็กไปตลอดชีวิต ดังนี้

1. Gathering แสวงหาข้อมูลรอบด้าน

2. Processing วิเคราะห์และสรุปเป็นองค์ความรู้เชื่อมโยงคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมขั้นสูง

3. Applying 1 ลงมือทำ ทดลอง และแก้ปัญหา

4. Applying 2 สื่อสาร ถ่ายทอด สร้างนวัตกรรม

5. Self-Regulating สะท้อนตนเองและต่อยอด

นี่คือทักษะที่ PISA ต้องการ ไม่ใช่แค่คำตอบ แต่คือ การคิด วิเคราะห์ และสะท้อน ซึ่งใจความสำคัญของ GPAS 5 Steps ก็คือ "อัปเกรดเพื่อโลกยุคใหม่" อัปเดตให้ทันโลก รองรับ AI Skills, Soft Skills, Active Learning

โลกยุคใหม่ไม่ถามว่า เธอจำได้ไหม แต่จะถามว่า เธอคิดเป็นหรือเปล่า ถ้าไม่ขยับ เด็กไทยก็จะยังคงคะแนน PISA ต่ำ และไม่สามารถแข่งขันในโลกยุคใหม่ได้ ทั้งนี้ เพราะข้อสอบ PISA จะต้องวิเคราะห์ผ่านกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps เท่านั้น ปัญหาคือ เด็กไทยเราไม่มีกระบวนการคิดขั้นสูงเชิงระบบ GPAS 5 Steps ดังนั้นถึงเวลาแล้วที่ต้องปลุกไฟในห้องเรียน

วันนี้คือเวลาที่ห้องเรียนไทยจะรีบูต GPAS 5 Steps ให้ดังและต่อเนื่อง ครูต้องมีพลัง นักเรียนต้องได้ลงมือ ผู้บริหารต้องหนุนเสริม หากเราหยุด เด็กก็หยุด แต่ถ้าเราขับเคลื่อน เด็กไทยจะก้าวทันโลกและพร้อมสร้างโลกใบใหม่

สรุป อย่าปล่อยให้เงียบ GPAS 5 Steps คือ มรดกทางความคิด ที่ ดร.ศักดิ์สิน และ พว. ได้วางไว้ เพื่อต่อยอดสมองเด็กไทย สิ่งที่เหลือไม่ใช่การรอ แต่คือการขับเคลื่อนวันนี้ เพราะการศึกษาไทยจะไม่เปลี่ยน ถ้าเราไม่เริ่มเปลี่ยนวิธีคิดของเด็กไทยให้คิดเป็น ลงมือจริง และสะท้อนคุณค่าด้วยตนเอง.