ตีแผ่ “บุหรี่ไฟฟ้า” สินค้าแห่งความตาย ตัวการสารพัดโรคร้าย มหันตภัยที่คืบคลานถึงบ้าน (คลิป)

ภารกิจ SEE TRUE  ครั้งนี้ คือเรื่อง “บุหรี่ไฟฟ้า” มหันตภัยร้ายที่กำลังคืบคลานเข้าสู่คนยุคใหม่ เด็ก เยาวชน วัยรุ่น กำลังนิยมสูบกันมากมาย 

ก่อนหน้าที่รัฐบาลจะมีมาตรการกวาดล้างบุหรี่ไฟฟ้าตั้งแต่เดือน ก.พ. ที่ผ่านมา ตลอดทั้งปี 67 ที่ผ่านมา ทีมงาน SEE TRUE ได้ตามแกะรอยเส้นทางและเฝ้าดูพฤติกรรมแก๊งบุหรี่ไฟฟ้ามาโดยตลอด พบเป็นภัยที่คืบคลานเข้ามาถึงบ้าน เพราะซื้อง่าย ขายคล่อง ทั้งแบบวางขายหน้าร้านและทางออนไลน์ทั่วทุกจังหวัดในประเทศไทย ทีมงานล่อซื้อที่ไหนก็เจอที่นั่น สูบแทบไม่ได้กลิ่น มีแต่ควันที่เป็นไอน้ำจึงทำให้บุหรี่ไฟฟ้าเข้าถึงกลุ่มเด็กและเยาวชน

ตัวอย่างเหยื่อ 1 ชีวิตที่ต้องสังเวยให้กับมหันตภัยบุหรี่ไฟฟ้าคือ "จั่นเจา ศิษย์เจ๊ปุ๋ย" อดีตนักมวยดัง อ.ศรีเมืองใหม่ จ.อุบลฯ ที่ต้องจากโลกนี้ไปเพราะสูบบุหรี่ไฟฟ้ามามาน 2 ปี เรื่องสะเทือนใจครั้งนี้ถูกเปิดเผยโดย  "เก่งสยาม" นักร้องดัง ที่โพสต์ข้อความไว้เป็นอุทาหรณ์หลังจากเขาต้องสูญเสียเพื่อนรักไปอย่างไม่มีวันกลับ ด้วยอาการติดเชื้อในกระแสเลือด ปอดอักเสบลามไปถึงตับไต สาเหตุหลักๆ มาจากการสูบบุหรี่ไฟฟ้าเป็นจำนวนมากเกินกว่าที่ร่างกายจะรับไหว ทั้งที่ก่อนหน้านั้น “จั่นเจา” เคยแข็งแรง ไม่มีประวัติเป็นโรคใดๆ ออกกำลังกาย และเป็นนักมวย  

ทีมงาน SEE TRUE เกาะติดการแพร่ระบาดของบุหรี่ไฟฟ้ามานานตั้งแต่ปี 67 พบว่ามีการซื้อ-ขายบุหรี่ไฟฟ้าอย่างโจ่งแจ้ง แม้ในปีก่อนจะมีการจับกุมได้แต่ร้านจำหน่ายบุหรี่ไฟฟ้าเหล่านี้ก็หวลกลับมาเปิดใหม่ เช่นที่ จ.นครปฐม 

ทีมงานพร้อมกับ นายกองตรี ดร.ธนกฤต จิตรอารีย์รัต ที่ปรึกษารัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข และ กัน จอมพลัง ประสานงานตำรวจ เข้าชาร์จจับกุมร้านบุหรี่ไฟฟ้าแหล่งใหญ่ “ร้าน BK สายควัน” ที่แอบขายบุหรี่ไฟฟ้าให้กับเด็กและเยาวชนมานาน มีมากถึง 11 สาขา ในพื้นที่จังหวัดนครปฐม, กาญจนบุรี, ชัยนาท, นครสวรรค์, ราชบุรี และสุพรรณบุรี พฤติกรรมคือเปิดขายทั้งกลางวัน กลางคืน มีบริการส่งให้ถึงมือลูกค้า 

ทันทีที่บุกร้านพบบุหรี่ไฟฟ้าของกลางวางขายโจ๋งครึ่ม มีให้เลือกหลายแบบหลายราคา แต่ที่น่าตกใจก็คือ ร้านนี้ตั้งอยู่ใจกลางเมืองนครปฐม ห่างโรงเรียนและสถานศึกษาไม่เกิน 100 เมตร 

และพบสมุดบัญชีหมุนเวียนเงินรายได้เข้าร้านเฉลี่ยวันละ 4-6 หมื่นบาท เมื่อตำรวจขยายผลหาเครือข่ายที่อยู่เบื้องหลัง พบพัวพันกับนักการเมืองท้องถิ่นบางคนจึงส่งรายชื่อให้กับต้นสังกัดดำเนินการตามขั้นตอน  

ทีมงาน SEE TRUE ยังได้ออกสำรวจแหล่งขายบุหรี่ไฟฟ้าหลายแห่งทั้งในกรุงเทพฯและปริมณฑล พบมีการขายตรงแบบท้าทายกฎหมาย ไม่เว้นแม้แต่ตลาดใหญ่ใจกลางกรุงอย่าง “ตลาดคลองถม” และตลาดกลางคืนย่านเมืองนนท์ก็มีวางขายเกลื่อน แต่หลังรัฐบาลประกาศสงครามกับบุหรี่ไฟฟ้าอย่างจริงจังเมื่อเดือนก.พ.ที่ผ่านมา แหล่งจำหน่ายบุหรี่ไฟฟ้าหลายแห่งก็ทยอยปิดตัวลง แต่ก็ยังมีแอบขายในกลุ่มเฉพาะของนักเสพ

การแพร่ระบาดและความง่ายในการหาซื้อบุหรี่ไฟฟ้า ทำให้หลายฝ่ายเกิดข้อกังวลในเรื่องของอันตราย ที่น่าห่วงคือปัจจุบันมีนักสูบหน้าใหม่เพิ่มขึ้นจำนวนมาก 

 “บุหรี่ไฟฟ้า” หรือ อี-ซิกาแรต (e-cigarette) เป็นผลิตภัณฑ์เสพยาสูบ หรือเสพนิโคตินที่ใช้การทำให้สารน้ำเกิดความร้อน และระเหยเป็นไอน้ำมาให้สูด/สูบ โดยที่ไม่เกิดควันจากการเผาไหม้ มันถูกพัฒนาขึ้นในประเทศจีน เมื่อปี 2546 ต่อมาในปี 2549 แพร่หลายสู่สหรัฐอเมริกาและทวีปยุโรปก่อนได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว เพราะไม่มีกลิ่นหรือควัน สามารถสูบได้ทุกหนทุกแห่ง ค่าใช้จ่ายถูกกว่าการสูบบุหรี่ธรรมดา แถมยังมีการกล่าวอ้างสรรพคุณว่า สูบแล้วไม่เป็นอันตรายจากโรคมะเร็ง แม้จะสวนทางกับผลวิจัยทางการแพทย์ ที่พบว่าการสูบบุหรี่ไฟฟ้ามีอันตรายมากกว่าหลายเท่า 

ผลิตภัณฑ์บุหรี่ไฟฟ้าในตลาดมากกว่าร้อยละ 95 มีสารนิโคตินเป็นส่วนผสมอยู่ในน้ำยาบุหรี่ไฟฟ้า การสูบบุหรี่ไฟฟ้าทำให้ติดสารนิโคตินได้ และในส่วนละอองควันที่สูดเข้าปอด นอกจากมีสารนิโคตินแล้วยังพบสารเคมีจำนวนมากที่ใช้ในกระบวนการผลิตและปรุงแต่งกลิ่นรส เช่น แอลดีไฮด์โพลีไซคลิค อะซิโตนและโครเมียม ซึ่งสารเคมีเหล่านั้นล้วนแต่เป็นอันตรายต่อร่างกายรวมทั้งเป็นสารก่อให้เกิดมะเร็งด้วย 

ผลวิจัยยังพบว่า บุหรี่ไฟฟ้า ก่อให้เกิดโรคแทรกซ้อนหลายอย่าง เช่น ทำลายระบบหัวใจและหลอดเลือด ทำลายปอด ทำลายตับ และที่สำคัญยังเพิ่มความเสี่ยงของโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดถึง 1.8 เท่า ทำให้ปอดอักเสบ มีความเสี่ยงต่อโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังเพิ่มขึ้นร้อยละ 49 โรคหอบหืดเพิ่มขึ้นร้อยละ 39 แถมยังทำให้ประสิทธิภาพการทำงานของสมองในเด็กและเยาวชนลดลง และก่อให้เกิดความเสียหายอย่างรุนแรงต่อพัฒนาการของทารกในครรภ์ 

อีก 1 ความเชื่อที่ว่า การสูบบุหรี่ไฟฟ้าจะทำให้เลิกสูบบุหรี่ธรรมดาได้ ก็ยังไม่มีงานวิจัยใดๆ รองรับ แต่กลับมีรายงานที่สวนทางกัน ว่า มีปริมาณนักสูบหน้าใหม่หันมาติดบุหรี่ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นในปัจจุบัน นี่จึงไม่ใช่หนทางของการเลิกบุหรี่จริง

บุหรี่ไฟฟ้า “ซื้อง่าย-ขายคล่อง” สั่งออนไลน์ง่ายแค่ปลายนิ้ว 

ถึงแม้กฎหมายเอาผิดบุหรี่ไฟฟ้าจะมีอยู่มากมาย มีโทษทั้งจำทั้งปรับแต่การ ”ซื้อ-ขาย” บุหรี่ไฟฟ้าก่อนหน้านี้ก็ยังทำได้โดยง่าย โดยเฉพาะในโลกออนไลน์นั้น “ง่ายแค่ปลายนิ้ว” ลงโฆษณาขายอย่างโจ่งแจ้ง  มีหลายร้าน หลายยี่ห้อ หลายราคา ที่มาพร้อมราคาโปรโมชั่น ลดแลกแจกแถม 

ย้อนกลับไปเมื่อปี 67 ก่อนที่จะมีคำสั่งปราบปรามอย่างจริงจัง ทีมงาน SEE TRUE เคยทดลองติดต่อขอซื้อบุหรี่ไฟฟ้าจากร้านค้าออนไลน์ที่มีอยู่นับไม่ถ้วน เพื่อดูความยาก-ง่าย ลองค้นหาทักทายแอดมินของร้านไม่นานก็ได้รับคำตอบรับพร้อมการบริการ หลังจากนั้นไม่เกิน 3 วัน ก็ได้บุหรี่ไฟฟ้าตามที่สั่งครบจำนวน  นั่นแสดงว่าการสั่งซื้อทางออนไลน์ทำได้ง่ายไร้การควบคุม

ในส่วนข้อกฎหมายควบคุมบุหรี่ไฟฟ้า ล่าสุดตำรวจสอบสวนกลางสรุปโทษความผิดไว้หลายกรณีด้วยกัน

1. ผู้นำเข้า : มีความผิดตาม พ.ร.บ.ศุลกากร และประกาศกระทรวงพาณิชย์ โทษจำคุกไม่เกิน 10 ปี ปรับ 5 เท่าของมูลค่าสินค้า หรือทั้งจำทั้งปรับ

2. ผู้ขาย-ผู้ให้บริการ : มีความผิดตาม พ.ร.บ.คุ้มครองผู้บริโภค มีโทษจำคุกไม่เกิน 3 ปี ปรับไม่เกิน 60,000 บาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

3. ผู้ครอบครอง : มีความผิดตาม พ.ร.บ.ศุลกากร มีโทษจำคุกไม่เกิน 5 ปี ปรับ 4 เท่าของมูลค่าสินค้า หรือทั้งจำทั้งปรับ

ผู้ที่เสพบุหรี่ไฟฟ้าอาจมีความผิดในข้อหาช่วยซ่อนเร้น ช่วยจำหน่าย ช่วยพาไปเสีย ซื้อ รับจำนำ หรือรับไว้โดยประการใด ซึ่งของอันตนรู้ว่าเป็นของที่เข้ามาในราชอาณาจักรโดยยังมิได้ผ่านพิธีศุลกากรโดยถูกต้อง ตาม พ.ร.บ.ศุลกากร ม.246 วรรคหนึ่ง ไม่เว้นแม้แต่กหารสูบในที่สาธารณะ มีบทลงโทษ ปรับไม่เกิน 5,000 บาท

ซึ่งในปัจจุบันมีประเทศนับสิบประเทศ ที่มีมาตรการห้ามจำหน่าย นำเข้า หรือกำหนดเงื่อนไขควบคุมการจำหน่ายบุหรี่อิเล็กทรอนิกส์ สำหรับประเทศไทย ในเดือนสิงหาคม 2551 กระทรวงสาธารณสุข กำหนดมาตรการห้ามนำบุหรี่ไฟฟ้าเข้ามาจำหน่าย โดยใช้กฎหมาย 3 ฉบับควบคุม ได้แก่ พ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2535 พ.ร.บ.ยา พ.ศ. 2510 และ พ.ร.บ.ศุลกากร พ.ศ. 2469 

ไม่นานมานี้ ศูนย์วิจัยและจัดการความรู้เพื่อการควบคุมยาสูบ (ศจย.) ร่วมกับ ศูนย์พัฒนาศักยภาพกำลังคนด้านการควบคุมยาสูบ มูลนิธิรณรงค์เพื่อการไม่สูบบุหรี่ และสถาบันส่งเสริมสุขภาพไทย จัดเสวนา “ชำแหละ รายงานคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษากฎหมายและมาตรการควบคุมกำกับบุหรี่ไฟฟ้าในประเทศไทย” เพื่อให้ผู้กำหนดนโยบายและสาธารณะ ทราบถึงกระบวนการแทรกแซงของอุตสาหกรรมยาสูบ ความไม่ชอบมาพากลของรายงาน และความไม่ชอบธรรมขององค์ประกอบคณะกรรมาธิการฯ จากกรณีที่คณะกรรมาธิการฯ ให้ข่าว ว่ามีการกำหนดแนวทางเกี่ยวกับการจัดการปัญหาบุหรี่ไฟฟ้าไว้ 3 แนวทาง ได้แก่ กำหนดให้บุหรี่ไฟฟ้าทุกประเภทเป็นสิ่งผิดกฎหมาย  ให้บุหรี่ไฟฟ้าแบบให้ความร้อนถูกกฎหมาย และให้บุหรี่ไฟฟ้าทุกประเภทถูกกฎหมาย

วงประชุมตั้งข้อสงสัยแนวคิดนี้จะเอื้อให้กับบริษัทผู้ผลิตบุหรี่ไฟฟ้าหรือไม่? 

เพราะเมื่อหันไปมองเรื่องพิษภัยของบุหรี่ไฟฟ้า จากการสำรวจพบว่ากลุ่มเสี่ยงในการสูบบุหรี่ไฟฟ้าปัจจุบันเป็นกลุ่มเด็ก ต่ำสุดจากการตรวจสอบคือระดับชั้นประถมศึกษา สถิติของเด็กที่สูบบุหรี่ไฟฟ้ามีจำนวนเพิ่มขึ้น 7 เท่าในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา โดยเฉพาะในปี 2566 และ 2567 จึงควรหยุดภัยนี้ตั้งแต่ต้นลม และผลของบุหรี่ไฟฟ้ามีผลต่อร่างกายไม่ได้แตกต่างกับบุหรี่มวน 

ขณะนี้ไทยมีกฎหมายห้ามนำเข้าและห้ามจำหน่ายบุหรี่ไฟฟ้า แต่กลับไม่มีการบังคับใช้อย่างเข้มงวด หากยกเลิกกฎหมายนี้ อาจทำให้บุหรี่ไฟฟ้าระบาดเพิ่มมากขึ้น 

เพื่อให้การป้องกันการเข้าถึงและการใช้บุหรี่ไฟฟ้าในสถานศึกษาและสถานที่ทำงานในพื้นที่บริเวณส่วนราชการในสังกัดและองค์กรในกำกับกระทรวงศึกษาธิการเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 12 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการจึงประกาศกำหนดมาตรการควบคุมการแพร่ระบาดของบุหรี่ไฟฟ้า 4 ข้อ

ซึ่งจากการตั้งข้อสังเกต ในแต่ละครั้งที่มีการจับกุม รวบได้เพียงแค่ผู้ค้ารายย่อย แทบไม่มีการพูดถึงตัวการใหญ่ นั่นคือการหมกเม็ดและเอื้อประโยชน์ให้กลุ่มนักค้าบุหรี่ไฟฟ้าหรือไม่? 

 "มหันตภัยบุหรี่ไฟฟ้า ยังคงคืบคลานเข้าถึงบ้าน ด้วยเพราะความง่ายในการซื้อ-ขาย เสพง่ายไร้กลิ่น และสิ่งที่สำคัญ พบว่าการทำการตลาดของธุรกิจบุหรี่ไฟฟ้า กำลังพุ่งเป้ามาที่กลุ่มนักสูบหน้าใหม่ซึ่งเป็นเด็กและเยาวชน ดังนั้น มาตรการป้องกันการแพร่ระบาดของบุหรี่ไฟฟ้า จึงมีมากมายหลายองค์ประกอบ ที่สำคัญคือการคงไว้ซึ่งกฎหมายห้ามนำเข้าและห้ามขายบุหรี่ไฟฟ้า เพื่อคุ้มครองสุขภาพเด็กและเยาวชน มากกว่ามุ่งหวังผลกำไรและการจัดเก็บภาษี ที่ได้ไม่คุ้มเสีย"

ติดตามได้ในภารกิจ SEE TRUE ให้คุณเห็นความจริง ต่อเนื่อง 26-27 ก.ค. 68 ทางรายการไทยรัฐนิวส์โชว์ หลังเวลา 21.00 น.