ย้อนชะตา 7 นายกรัฐมนตรี ใต้คำตัดสินศาลรัฐธรรมนูญ "นายกฯ อิ๊งค์" เป็นคนล่าสุด ศาลมีมติ 6:3 ฟันพ้นตำแหน่ง ปมสนทนาสมเด็จฮุนเซน ประธานวุฒิสภากัมพูชา 

จากกรณีศาลรัฐธรรมนูญ เตรียมมีคำวินิจฉัยในวันที่ 29 ส.ค. 2568 ว่าความเป็นนายกฯ ของนางสาวแพทองธาร ชินวัตร นายกฯ จะสิ้นสุดลงหรือไม่ จากกรณีคลิปเสียงสนทนากับสมเด็จฮุนเซน ประธานวุฒิสภากัมพูชา  

ศาลรัฐธรรมนูญ ก่อตั้งขึ้นครั้งแรกจากรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2540 และตลอดเกือบ 30 ปีที่ผ่านมา มีนายกรัฐมนตรีไทยกว่า 6 คน ที่ถูกศาลรัฐธรรมนูญตัดสินให้พ้นหรือไม่พ้นตำแหน่ง ดังนี้

1.นายทักษิณ ชินวัตร (ปี 2544)

คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) ชี้มูลความผิดนายทักษิณ ชินวัตร จงใจยื่นบัญชีทรัพย์สินหนี้สินอันเป็นเท็จปกปิดข้อเท็จจริง โดยมีการ “ซุกหุ้น” ไว้กับคนรับใช้และคนขับรถ ยื่นคำร้องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย

ในวันที่ 3 ส.ค. 2544 ศาลรัฐธรรมนูญ มีมติ 8:7 เสียง ว่านายทักษิณไม่มีความผิด

2.นายสมัคร สุนทรเวช (ปี 2551)

สมาชิกวุฒิสภา (สว.) จำนวน 29 คน นำโดยนายเรืองไกร ลีกิจวัฒนะ สว.สรรหา ยื่นคำร้องต่อประธานวุฒิสภา ให้ส่งคำร้องต่อไปยังศาลรัฐธรรมนูญ กรณีนายสมัคร เป็นพิธีกรรายการโทรทัศน์ “ชิมไป บ่นไป” และ “ยกโขยง 6 โมงเช้า” ขัดรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2550 มาตรา 267 ห้ามนายกรัฐมนตรี มีตำแหน่งใดๆ ในห้างหุ้นส่วน บริษัท หรือเป็นลูกจ้างของบุคคลใด เพื่อป้องกันมิให้เกิดการกระทำที่เกิดการขัดกันแห่งผลประโยชน์

วันที่ 9 ก.ย. 2551 ศาลรัฐธรรมนูญ วินิจฉัย 9:0 ว่านายสมัคร กระทำต้องห้ามขัดต่อรัฐธรรมนูญมาตรา 267 เรื่องคุณสมบัติของนายกฯ ทำให้ต้องพ้นจากตำแหน่ง และเป็นผลให้คณะรัฐมนตรีทั้งคณะพ้นจากตำแหน่งไปด้วย

...

3.นายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ (ปี 2551) 

สืบเนื่องจากกรณีนายยงยุทธ ติยะไพรัช รองหัวหน้าและกรรมการบริหารพรรคพลังประชาชน ถูกคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ตัดสินให้ใบแดงในปี 2551 ว่าทุจริตการเลือกตั้งที่จังหวัดเชียงราย

ในวันที่ 2 ธ.ค.2551 ศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรคพลังประชาชน เพิกถอนสิทธิเลือกตั้งของหัวหน้าพรรคและ กก.บห.จำนวน 37 คนเป็นเวลา 5 ปี ทำให้นายสมชาย วงศ์สวัสดิ์ ในฐานะรักษาการหัวหน้าพรรคต้องพ้นจากตำแหน่งนายกฯ ไปโดยปริยาย

4.นางสาวยิ่งลักษณ์ ชินวัตร (ปี 2557) 

สมาชิกวุฒิสภา (สว.) จำนวน 28 คน นำโดยนายไพบูลย์ นิติตะวัน สว.สรรหา ยื่นเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย กรณีนางสาวยิ่งลักษณ์ โยกย้ายนายถวิล เปลี่ยนศรี พ้นจากตำแหน่ง เลขาฯ สมช. ขัดรัฐธรรมนูญ 2550 มาตรา 182 วรรคหนึ่ง (7) ประกอบมาตรา 268 และมาตรา 266 (2) และ (3) กรณีใช้ตำแหน่งหน้าที่เข้าไปก้าวก่ายแทรกแซงการแต่งตั้งโยกย้าย เพื่อเอื้อประโยชน์ให้เครือญาติหรือไม่

ในวันที่ 7 พ.ค.2557 ศาลรัฐธรรมนูญก็มีมติ 9:0 ให้นางสาวยิ่งลักษณ์พ้นจากตำแหน่ง

5.พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา (ปี 2562 -2565)

  • คดีเป็นหัวหน้า คสช.ขาดคุณสมบัตินายกฯ  

สส.ฝ่ายค้าน 110 คน ยื่นคำร้องต่อประธานสภาฯ ให้ส่งคำร้องไปยังศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัย กรณี พล.อ.ประยุทธ์ เป็น หัวหน้าคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ถือเป็น “เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ” ขัดรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 160 (6) และมาตรา 98 (15) ที่ระบุว่า รัฐมนตรีต้องไม่เป็น “พนักงานหรือลูกจ้างของหน่วยราชการ หน่วยงานของรัฐหรือรัฐวิสาหกิจ หรือเป็นเจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ”

ต่อมาวันที่ 18 ก.ย.2562 ศาลรัฐธรรมนูญก็มีมติ 9:0 คสช. ไม่ใช่ “เจ้าหน้าที่อื่นของรัฐ” จึงไม่ใช่ลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ ไม่ขาดคุณสมบัตินายกฯ

...

  • คดี “บ้านพักหลวง” 

สส.ฝ่ายค้าน 55 คน กล่าวหาว่า พล.อ.ประยุทธ์ อาศัยในบ้านพักข้าราชการทหารแม้เกษียณอายุไปแล้ว 6 ปี ถือเป็นการกระทำอันเป็นการขัดผลประโยชน์ ตามรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 184 ประกอบมาตรา 186 กรณีรับเงินหรือประโยชน์ใดๆ จากหน่วยงานราชการ หน่วยงานรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจเป็นพิเศษ

วันที่ 2 ธ.ค.2563 ศาลรัฐธรรมนูญก็มีมติ 9:0 พล.อ.ประยุทธ์ไม่ขาดคุณสมบัตินายกฯ เนื่องจากการอยู่บ้านพักรับรองเป็นไปตามระเบียบภายในของกองทัพบก (ทบ.) ปี 2548

  • คดีนายกฯ 8 ปี 

สส.ฝ่ายค้าน 172 คน ขอให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่า พล.อ.ประยุทธ์ ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีครบ 8 ปี ขัดรัฐธรรมนูญ 2560 มาตรา 158 วรรคสี่ แล้วหรือไม่ หลังได้รับการโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นนายกฯ ครั้งแรก ตั้งแต่ 24 ส.ค.2557

ต่อมา 30 ก.ย.2565 ศาลรัฐธรรมนูญมีมติ 6:3 ว่า พล.อ.ประยุทธ์ ยังดำรงตำแหน่งไม่ครบ 8 ปี โดยให้เริ่มนับตั้งแต่วันที่รัฐธรรมนูญ 2560 มีผลใช้บังคับ คือ 6 เม.ย. 2560

6.นายเศรษฐา ทวีสิน (ปี 2567) 

สมาชิกวุฒิสภา (สว.) จำนวน 40 คน นำโดย นายสมชาย แสวงการ ยื่นคำร้องผ่านประธานวุฒิสภาไปยังศาลรัฐธรรมนูญ ขอให้วินิจฉัยว่าความเป็นนายกฯ ของนายเศรษฐา ต้องสิ้นสุดลงหรือไม่ จากกรณีทูลเกล้าฯ แต่งตั้ง นายพิชิต ชื่นบาน เป็นรัฐมนตรีประจำสำนักนายกฯ ทั้งที่ขาดคุณสมบัติเนื่องจากเคยต้องคำพิพากษาจำคุก 6 เดือนฐานละเมิดอำนาจศาล จากคดี “หิ้วถุงขนม” เงินสด 2 ล้านให้เจ้าหน้าที่ศาล

โดยในวันที่ 14 ส.ค.2567 ศาลรัฐธรรมนูญก็มีมติ 5:4 ให้นายเศรษฐาพ้นจากตำแหน่ง โดยชี้ว่าการตั้งรัฐมนตรีฯ ทั้งที่รู้อยู่แล้วว่าขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้าม ถือว่าไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ ผิดจริยธรรมอย่างร้ายแรง

...


7.นางสาวแพทองธาร ชินวัตร (ปี 2568) 

สมาชิกวุฒิสภา (สว.) จำนวน 36 คน ยื่นคำร้องผ่านประธานวุฒิสภาไปยังศาลรัฐธรรมนูญ ขอให้วินิจฉัยว่าความเป็นนายกฯ ของนางสาวแพทองธาร สิ้นสุดลงหรือไม่ ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 170 วรรคหนึ่ง (4) ประกอบมาตรา 160 (4) และ (5) ขาดคุณสมบัติ ฝ่าฝืนจริยธรรมร้ายแรง กรณีคลิปเสียงสนทนากับสมเด็จฮุนเซน ประธานวุฒิสภากัมพูชา

ในวันที่ 29 ส.ค.2568 ศาลรัฐธรรมนูญก็มีมติ 6:3 ให้นางสาวแพทองธาร พ้นจากตำแหน่ง ชี้ในการสนทนาสมเด็จฮุนเซน แสดงความไม่เป็นเอกภาพระหว่างรัฐบาลและกองทัพ แสดงความอ่อนแอให้กัมพูชาทราบ เป็นการเปิดช่องให้กัมพูชาเข้ามาแทรกแซงกิจการภายในประเทศได้ ขัดมาตรฐานจริยธรรมร้ายแรง  

ขอบคุณ : iLaw, สถาบันพระปกเกล้า, public-law.net 

...