7 เรื่องที่ต้องแก้ หมดห่วงเรื่องเงินตอนแก่ ส่องทางออกยุคเงินหายาก “รายได้” โตไม่ทัน “รายจ่าย”

ในโลกที่หมุนไปอย่างรวดเร็วและเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน ไม่ว่าจะเป็นการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ เทคโนโลยี หรือแม้แต่ค่าครองชีพที่สูงขึ้นเรื่อยๆ ทำให้หลายคนเริ่มรู้สึกว่า การวางแผนการเงิน เป็นเรื่องที่ท้าทายและซับซ้อนกว่าที่เคย

จะดีแค่ไหนถ้าบั้นปลายชีวิต เราไม่ต้องกังวลเรื่องเงินทอง Thairath Money ชวนส่อง "7 เรื่องต้องแก้ ถ้าไม่อยากลำบากตอนแก่" จากแนวคิดของหนึ่ง พนิดา ชูกุล จากเพจ MadamFinney ผู้เชี่ยวชาญด้านการเงิน ที่จะมาแนะนำทางออกเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับอนาคตอย่างมั่นใจ ไม่ต้องห่วงเรื่องเงินอีกต่อไป

3 ความท้าทาย เสี่ยงลำบากตอนแก่

ในโลกที่ทุกสิ่งหมุนไปอย่างรวดเร็วและเต็มไปด้วยความผันผวน การเตรียมพร้อมสำหรับอนาคตทางการเงินจึงกลายเป็นเรื่องที่ซับซ้อนและท้าทายยิ่งขึ้นกว่าเดิม หนึ่ง พนิดา ชูกุล ได้เน้นย้ำถึง 3 ความท้าทายหลักที่อาจทำให้เราลำบากทางการเงินเมื่อสูงวัย หากเราไม่เตรียมรับมือให้ดี ได้แก่

1. ความแน่นอนหาไม่ได้

ในอดีตนั้น หลายสิ่งหลายอย่างดูเหมือนจะแน่นอนกว่าปัจจุบัน คำแนะนำจากคนรุ่นก่อนอาจไม่สามารถนำมาปรับใช้ได้ทั้งหมดในยุคนี้ ซึ่งจะเห็นได้จากสถานการณ์ทางเศรษฐกิจทั้งในและต่างประเทศ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีอย่าง AI ทำให้โลกมีความไม่แน่นอนมากขึ้น

2. รายจ่ายแซงรายได้

แม้จะมีการขึ้นเงินเดือนตามอัตราเงินเฟ้อ แต่ในความเป็นจริงแล้ว อัตราการเพิ่มขึ้นของรายได้กลับตามไม่ทันรายจ่ายที่พุ่งสูงขึ้น หากเราไม่วางแผนจัดการให้ดี ความเสี่ยงที่จะลำบากในวัยเกษียณก็มีสูงมาก

3. อายุยืนยาว

การมีอายุยืนยาวควรเป็นเรื่องที่ดี แต่ในทางกลับกัน ก็อาจกลายเป็นความท้าทายทางการเงินได้ เพราะเมื่ออายุยืนขึ้น ค่าใช้จ่ายในการดูแลสุขภาพและความเป็นอยู่ก็เพิ่มตามไปด้วย ทำให้การวางแผนการเงินสำหรับวัยเกษียณกลายเป็นสิ่งสำคัญอย่างมาก

5 รายจ่ายตามความอยาก รีบเข้าใจตัวเองให้ทัน

หนึ่ง พนิดา ชูกุล ได้ชวนให้ทำความเข้าใจกับ "รายจ่ายตามความอยาก" ซึ่งเป็นไปตามลำดับขั้นความต้องการของมนุษย์ (Maslow's Hierarchy of Needs) ที่ไม่มีที่สิ้นสุด ความต้องการเหล่านี้จะขยับสูงขึ้นเรื่อยๆ และหากเราตามไม่ทัน ไม่ว่าจะมีรายได้เพิ่มขึ้นเท่าไร เงินก็จะไม่พอใช้จ่ายตามความอยากเหล่านี้อยู่ดี โดยแบ่งออกเป็น 5 ระดับดังนี้

1. ความอยาก กิน อยู่ รักษา - ความต้องการพื้นฐานในการดำรงชีวิต เช่น อาหาร ที่อยู่อาศัย และการรักษาพยาบาล
2. ความอยากปลอดภัย - ความต้องการด้านความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน
3. ความอยากมีความรัก - ความต้องการด้านความรัก การยอมรับ และการเป็นส่วนหนึ่งของสังคม
4. ความอยากมีชื่อเสียง - ความต้องการที่จะได้รับการยอมรับนับถือและมีสถานะทางสังคม
5. ความอยากมีการยอมรับ ความหมาย ความเชื่อ ศรัทธา - ความต้องการสูงสุดในการค้นหาความหมายของชีวิต การยอมรับในตนเอง และความเชื่อในสิ่งที่ยึดถือ

ดังนั้น การรู้จักตัวเองให้ทันว่าเรากำลังใช้จ่ายเงินไปกับความอยากประเภทไหน หรือกำลังเดือดร้อนจากรายจ่ายประเภทใด จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพราะความอยากเหล่านี้จะขยับขึ้นเรื่อยๆ และสามารถใช้เงินไปกับสิ่งเหล่านี้ได้ไม่มีที่สิ้นสุด

7 เรื่องต้องแก้ ถ้าไม่อยากลำบากตอนแก่

เมื่อเรามองเห็นความท้าทายที่รออยู่ข้างหน้าและเข้าใจถึงแก่นแท้ของ "ความอยาก" ที่ขับเคลื่อนการใช้จ่ายของเราแล้ว ขั้นตอนต่อไปที่สำคัญที่สุดก็คือการลงมือแก้ไขข้อผิดพลาดทางการเงินที่หลายคนมักมองข้าม

หนึ่ง พนิดา ชูกุล ได้สรุป 7 เรื่องสำคัญที่เราจำเป็นต้องรีบจัดการและปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ช่วยปลดล็อกจากวงจรแห่งความกังวลเรื่องเงิน และนำพาไปสู่อิสรภาพทางการเงินที่แท้จริง ดังนี้

1. เดี๋ยวค่อยเก็บ

หลายคนมักคิดว่ารอให้มีเงินเยอะกว่านี้ หรือรอให้หมดภาระก่อน แล้วค่อยเริ่มเก็บเงิน แต่คำถามคือ "จะถึงวันนั้นเมื่อไหร่?" และ "ถึงวันนั้นแล้ว จะเอาเงินจากไหนมาเก็บ?"

โดยแนะนำว่า ยิ่งเริ่มเร็วด้วยเงินจำนวนน้อย ยิ่งมีโอกาสเก็บได้มากกว่า การมีเงินเก็บเป็นนิสัยที่ต้องฝึกฝนตั้งแต่เนิ่นๆ คอนเซ็ปต์ที่ดีคือแบ่งแล้วค่อยๆ เริ่มเก็บ เงินก้อนเล็กๆ ที่สะสมไปเรื่อยๆ จะเติบโตขึ้นตามกาลเวลา แต่ถ้ารอให้มีเยอะแล้วค่อยเก็บ คุณจะมีเวลาน้อยมากให้เงินได้เติบโต

2. มีหนี้ตลอดเวลา + เกินกำลัง

แม้หนี้จะสามารถเป็นตัวช่วยทางการเงิน แต่จำเป็นต้องมีแผนออกจากหนี้ด้วย และควรมีหนี้ตามกำลัง หรือไม่เกิน 40% ของรายได้  และหากมีหนี้วิธีปลดหนี้แบบพื้นฐานคือ การสำรวจภาพรวมหนี้ ตัดรายจ่ายที่ไม่จำเป็น และหารายได้เพิ่ม อย่าปล่อยให้การมีหนี้เป็นเรื่องปกติของชีวิต

3. ใช้เงินตามอารมณ์ ไม่รู้ว่าเงินไปไหน

การใช้จ่ายเงินตามอารมณ์ โดยไม่รู้ว่าเงินไปไหน ทำให้ "สุขวันนี้ จ่ายวันหน้า" และจะไปถึงเป้าหมายได้ช้ากว่าที่ตั้งใจไว้ การสนุกกับการใช้เงินมากเกินไป อาจทำให้คุณต้องหาเงินไปตลอดชีวิต

ดังนั้น ต้องรู้จักจับตัวเองให้ทันว่ากำลังใช้เงินในอารมณ์แบบไหน เช่น ใช้เงินตอนเครียด ทางออกคือหาทางเลือกอื่นที่ไม่ต้องใช้เงิน และควรจัดสรรเงินในสูตร 50/30/20 (50% สำหรับค่าใช้จ่ายจำเป็น, 30% สำหรับค่าใช้จ่ายส่วนตัวและความบันเทิง, 20% สำหรับการออมและการลงทุน)

4. ไม่มีเป้าหมาย ไม่มีแผน

ชีวิตที่เต็มไปด้วยเรื่องเซอร์ไพรส์ และไม่มีเป้าหมาย ไม่มีแผนการ ไม่มีแผนที่ชีวิต จะทำให้เราเสี่ยงลำบากตอนแก่ ทางออกคือ ต้องมีแผนสำรอง มีเงินเก็บ และกล้าที่จะคำนวณเป้าหมายเกษียณ แล้วหาทางสร้างสะพานไปให้ถึง เพราะเราหนีความแก่ เจ็บ ตาย ไม่พ้น

5. ไม่เริ่มลงทุน และอาการมั่นมากไป

การลงทุนไม่ใช่เรื่องของคนรวยเท่านั้น คุณสามารถเริ่มเรียนรู้และเริ่มต้นด้วยเงินจำนวนน้อยได้ ควรทำความรู้จักกับความเสี่ยงและผลตอบแทนที่มาพร้อมกับการลงทุน เราไม่สามารถใช้แรงทำเงินไปได้ตลอดชีวิต

6. คิดว่าจะมีรายได้แบบนี้ตลอดไป

ความไม่แน่นอน การเปลี่ยนแปลง และความเสี่ยงสูงมากในปัจจุบัน ไม่ควรประมาท ควรสร้างทางเลือกและสร้างรายได้เสริม เพื่อเพิ่มเงินเก็บและเงินเกษียณ เพราะทุกสิ่งมีวันหมดอายุ

7. ไม่ดูแลสุขภาพ

เงินเก็บจะหมดไวขึ้นอย่างมาก หากคุณมีปัญหาสุขภาพ ไม่แข็งแรง ซึ่งจะทำให้ขาดอิสระและพลาดโอกาสต่างๆ ไป อย่ามองข้ามเรื่องสำคัญ แต่ไม่ด่วนเรื่องนี้เด็ดขาด

สุดท้าย หนึ่ง พนิดา ชูกุล ได้ชี้ทางเลือกสำคัญที่จะช่วยให้เราเตรียมพร้อมสำหรับวัยเกษียณได้อย่างมั่นคง ไม่ว่าจะเป็น กองทุนสำรองเลี้ยงชีพ เงินเกษียณตามสวัสดิการ และประกันสังคม ประกันบำนาญ กองทุน RMF (Retirement Mutual Fund) กองทุน หุ้น และการวางแผนภาษี ถือเป็น "โบนัส" ที่ช่วยเพิ่มเงินในกระเป๋าได้

หรืออีกทางเลือกหนึ่งที่สำคัญคือ การมีเพื่อนเป็น "นักวางแผนการเงิน" เปรียบเสมือนการมีเพื่อนเป็นหมอ เป็นคู่คิด และเป็นคนที่คุณสามารถปรึกษาเพื่อรีเช็คการตัดสินใจทางการเงินของคุณได้เสมอ