คิดก่อนตัดสินใจ! เกษียณก่อนอายุไม่เหมือน “เลิกจ้าง” เพราะมีเรื่องภาษีฯ ที่ต้องวางแผน

“เลิกจ้าง” เป็นเทรนด์ที่เกิดขึ้นทั่วโลก ไม่ว่าจะบริษัท Tech ยักษ์ใหญ่ไปจนถึงธุรกิจธนาคารที่ดูมั่นคง ทำให้หลายคนกังวลไปหมดถ้ากระแสนี้มาแรงถึงไทยเราจะเหนื่อยกันมากกว่าเดิม

ยิ่งล่าสุดมีธนาคารกสิกรไทยประกาศภายในบริษัทว่ามี “โครงการเกษียณก่อน เกษมสุข” โดยให้พนักงานที่อายุ 45-60 ปี ยื่นเรื่องสมัครภายใน 15 สิงหาคม - 7 ตุลาคม 2568 และผู้ที่ได้รับการอนุมัติจากธนาคารจะถือเป็นการลาออกก่อนเกษียณอายุ และมีผลตั้งแต่ 1 ธันวาคม 2568

ในรายละเอียดถ้าเราเลือก “เกษียณก่อนอายุ” จะมีทั้งเงินชดเชย เงินช่วยเหลือพิเศษ ฯลฯ ปัญหาคือถ้าเรามีเงินก้อนใหญ่เข้ามาโดยเฉพาะเรื่องภาษีฯ เราจะบริหารอย่างไรให้มีเงินเก็บไว้ใช้ชีวิตได้มากที่สุด

3 เรื่องต้องรู้ก่อนตัดสินใจลาออก

1. “คิดให้ครบ” ว่าอยากจะลาออกจากงานจริงๆ ใช่ไหม และถ้าลาออกเราจะไม่มีปัญหารายได้ตามมา ดังนั้นอาจเริ่มต้นง่ายๆ คือ ลิสต์ทรัพย์สิน หนี้ เงินสดที่มีอยู่ทั้งหมดออกมา เพื่อให้รู้สถานะทางการเงินว่า จะเงินพอสำหรับค่าใช้จ่ายในช่วงชีวิตที่เหลือ หรือพอกับค่าใช้จ่ายรวมภายในครอบครัวแค่ไหน

2. “เงินก้อนใหญ่” เมื่อจะลาออกหลังทำงานมานาน ต้องเช็กให้ชัวร์ว่าจะได้เงินจากส่วนไหนเท่าไรบ้าง เช่น เงินชดเชย, เงินช่วยเหลือพิเศษ, เงินกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ (Provident Fund), เงินสะสมประกันสังคม (กรณีชราภาพ) ฯลฯ

ที่เราต้องรู้ว่า เงินก้อนใหญ่หลังลาออกมีอะไรบ้าง เพื่อวางแผนต่อไม่ให้เงินนอนนิ่งๆ อยู่ในบัญชีของเรา และอาจนำไปฝากในบัญชีออมทรัพย์ที่ให้ดอกเบี้ยสูง หรือลงทุนต่อในกลุ่มตราสารหนี้ พันธบัตร หรือ สินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงต่ำ ระหว่างวางแผนการเงิน (แต่ต้องเลือกตามความเสี่ยงของแต่ละบุคคล)

3. “วางแผนชีวิต” ขั้นตอนนี้ไม่ว่าจะคนโสดหรือคนมีครอบครัว ควรหาคำตอบให้ชัดเจน หรือปรึกษาถึงความกังวลในทุกด้าน เพื่อไม่ให้เรื่องเงินไปกระทบต่อความสัมพันธ์และไลฟ์สไตล์ที่เราอยากจะเป็น

มีเงินก้อนใหญ่ = ภาษีก้อนยักษ์

สุดท้ายถ้าเราตัดสินใจลาออกจากงาน ไม่ว่าจะด้วยโครงการเกษียณก่อนอายุหรือโครงการไหน ควรคิดเรื่องภาษีบุคคลธรรมดาที่เราต้องจ่ายในแต่ละปีเพื่อวางแผนว่าจะบริหารอย่างไรให้เหมาะสมกับตัวเรา

ดังนั้นเรื่องที่ต้องรู้คือ เงินก้อนใหญ่ที่ได้มา แต่ละส่วนสามารถลดหย่อนภาษี หรือบริหารแบบไหนได้บ้าง โดยเงินก้อนหลักๆ ที่มักจะได้ เช่น

- ถึงเรียกว่าเงินชดเชย แต่อาจไม่ใช่เงินชดเชยตามกฎหมายแรงงาน ถ้าเลือกจะเกษียณก่อนอายุจะเท่ากับสมัครใจลาออก ซึ่งหากได้เงินชดเชยตามเงื่อนไขของบริษัท เช่น เงินเดือนสุดท้าย x จำนวนปีที่ทำงานมา อาจได้เงินก้อน แต่นำไปลดหย่อนภาษีในหมวด เงินชดเชยตามกฎหมายแรงงานไม่ได้ เพราะไม่ใช่ “การเลิกจ้าง” ดังนั้นเราต้องตรวจสอบกับฝ่ายบุคคลให้ดีว่า คำว่าเงินชดเชยนั้นๆ เป็นไปตามนิยามของกฎหมายหรือไม่

- เงินช่วยเหลือ, บำเหน็จ หรือชื่ออื่นๆ ที่ได้มาจากนายจ้าง ตามกฎหมายมักเรียกว่า เงินได้ที่นายจ้างจ่ายให้ครั้งเดียวเพราะเหตุออกจากงาน โดยเฉพาะหากลูกจ้างทำงานมา 5 ปีขึ้นไป จะสามารถ “แยกยื่นภาษี” ซึ่งอาจช่วยให้ลูกจ้างจ่ายภาษีฯ ในยอดที่น้อยลงเมื่อเทียบกับการนำไปรวมยื่นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา

ดังนั้นสิ่งที่ต้องคำนวณคือ เงินได้ที่ได้มาทั้งหมดจะอยู่ที่เท่าไร อยู่ในขั้นอัตราภาษีเท่าไร ซึ่งถ้าไม่แน่ใจคำนิยามต่างๆ อาจต้องตรวจสอบกับฝ่ายบุคคลให้ดีและครบถ้วน

นอกจากนี้หลายคนอาจเคยได้ยินว่า บางบริษัทเปิดให้รับ เงินชดเชยฯ หรือเงินก้อนที่จะได้รับหลังเกษียณก่อนอายุ ให้ทยอยรับในแต่ละปี เช่น ลาออกแล้วได้รับเงินก้อน 2 ล้านบาทขอแบ่งรับเงิน 4-5 ปี เพื่อบริหารภาษีฯ ซึ่งอาจเป็นข้อดีสำหรับคนที่จะไม่มีรายได้มากนักในปีถัดไป

แต่สิ่งหนึ่งที่จะทำไม่ได้คือ จะใช้เงื่อนไขแยกยื่นจากกรณี เงินได้ที่นายจ้างจ่ายให้ครั้งเดียวเพราะเหตุออกจากงาน ในปีถัดไปไม่ได้ เพราะจะใช้ได้แค่ปีที่รับเงินมาก้อนเดียวเท่านั้น ในเชิงเทคนิคการบริหารภาษีจึงต้องตั้งต้นที่ความต้องการของเราเองว่า

1) มีสภาพคล่อง หรือ ต้องใช้เงินในช่วงใด มากแค่ไหน

2) จะทำงานต่อไหม ในปีถัดไปจะมีรายได้มากแค่ไหน

นอกจากนี้ ยังมีอีกหลายปัจจัยให้คิดคำนึงซึ่งอาจเกี่ยวข้องกับเรื่องภาษีฯ ซึ่งหากมีข้อสงสัยสามารถสอบถามที่ฝ่ายบุคคลหรือกรมสรรพากรได้เช่นกัน 

อ่านข่าวการเงินส่วนบุคคล และการวางแผนการเงิน กับ Thairath Money เพื่อให้คุณ "การเงินดีชีวิตดีได้ที่ https://www.thairath.co.th/money/personal_finance 

ติดตามเพจ Facebook : Thairath Money ได้ที่ลิงก์นี้  https://www.facebook.com/ThairathMoney